中国植物志
>> 第24卷 >> 桑寄生科 Loranthaceae >> 栗寄生属 Korthalsella
1.栗寄生(种子植物名称)
Korthalsella japonica (Thunb.) Engl. in Engl. u. Prantl. Nat. Pflanzenfam. Nachtr. 1: 138. 1897; Hand. -Mazz. Symb. Sin. 7: 160. 1929;中国高等植物图鉴1:539, 图1078. 1972; 云南植物志3: 372, pl. 109, 5-6. 1983.——Viscum opuntia Thunb. Fl. Jap. 64. 1784, nom. illegit. ——V. japonicum Thunb. in Trans. Linn. Soc. 2: 329. 1794; DC. Prodr. 4: 283, 1830. ——Bifaria japonica (Thunb.) Van Tiegh. in Bull. Soc. Bot. France 43: 173. 1896. ——Pseudixus japonicus (Thunb.) Hayata, Ic. Pl. Formos. 5: 188, f. 64. 1915. ——Korthalsella opuntia (Thunb.) Merr. in Bot. Mag. Tokyo 30: 68. 1916, nom. illegit. ; Danser in Bull. Jard. Bot. Buitenzorg ser. 3, 11: 453, f. 25 b. 1931, et in op. cit. 14: 133. 1937, et in op. cit. 16: 333. 1940; Engl. u. Krause in Engl. u. Prantl, Nat. Pflanzenfam. ed. 2, 16 b.: 185, f. 99, a-c. 1935; 海南植物志2: 464. 1965. ——Bifaria opuntia (Thunb. ) Merr. Enum. Philip. Pl. 2: 113. 1923, et in Lingnan Sci. Journ. 5: 69. 1927; J. M. Chao in Fl. Taiwan 2: 240, pl. 282. 1976.——Korthalsella moniliformis (Wight et Arn. ) Lecomte in Bull. Mus. Hist. Nat. Paris 22: 265. 1916, pro parte quoad Cavalerie 3462.
1a. 栗寄生(原变种)
Korthalsella japonica (Thunb.) Engl. var. japonica
亚灌木,高5-15厘米;小枝扁平,通常对生,节间狭倒卵形至倒卵状披针形,长7-17毫米,宽3-6毫米,干后中肋明显。叶退化呈鳞片状,成对合生呈环状。花淡绿色,有具节的毛围绕于基部;雄花:花蕾时近球形,长约0.5毫米,萼片3枚,三角形;聚药雄蕊扁球形;花梗短;雌花:花蕾时椭圆状,花托椭圆状,长约0.5毫米;萼片3枚,阔三角形,小;柱头乳头状。果椭圆状或梨形,长约2毫米,直径约1.5毫米,淡黄色。花果期几全年。
产于西藏(波密)、云南、贵州、四川、湖北、广西、广东、福建、浙江(舟山)、台湾等省区。海拔150-1700(-2500)米山地常绿阔叶林中,寄生于壳斗科栎属、柯属或山茶科、樟科、桃金娘科、山矾科、木犀科等植物上。非洲埃塞俄比亚、马达加斯加;亚洲巴基斯坦、印度、缅甸、泰国、越南、马来西亚、印度尼西亚、菲律宾、日本;大洋洲澳大利亚也有分布。模式标本采自日本。
关于本种的基名,1784年,C. P. Thunberg在Fl. Jap. 64.发表的Viscum opuntia Thunb., 此名由他本人将其删除,于1794年在Trans. Linn. Soc. 2: 329. 重新命名为Viscum japonica Thunb. 据此,本志采用 Engler (1897), Ohwi (1956), B. A. Barlow (1971)等的观点,将Viscum opuntia Thunb. 作不合法名,以此基名的新组合为后出名处理。
lb. 狭茎栗寄生(变种)
Korthalsella japonica (Thunb.) Engl. var. fasciculata (Van Tiegh.) H. S. Kiu in Fl. Yunnan. 3: 374. 1983. ——Bifaria fasciculata Van Tiegh. in Bull. Soc. Bot France 43: 174. 1896.——B. davidiana Van Tiegh. in op. cit. 43: 173. 1896. ——Korthalsella fasiculata (Van Tiegh.) Lecomte in Bull. Mus. Hist. Nat. Paris 22: 266. 1916; Rebd. in Journ. Arn. Arb. 4: 179. 1923; Engl. u. Krause in Engl. u. Prantl, Nat. Pflanzenfam. ed. 2, 16b. : 185. 1935——K. opuntia (Tbunb.) Merr. var. fasciculata (Van Tiegh.) Danser in Bull. Jard. Bot. Buitenzorg ser. 3, 14: 136, f. 8a. 1937.——K. taenioides (Comm. ) Lecomte in Bull. Mus. Hist. Nat. Paris 22: 266. 1916, pro parte quoad specimen a Sina.
本变种株高4.5-7厘米,小枝披散,节间带状或线形,长7-15毫米,宽2-2.5毫米,短的侧枝呈长圆形,常2-4个簇生于主茎叶腋,长3-4毫米,其节间长约1毫米。果近球形,直径约1毫米,淡黄色。花果期6-8月。
产于云南、四川、甘肃(文县、迭部)、陕西(秦岭)、湖北。海拔1200-2550米山地阔叶林中,常寄生于橿子山栎、鹅耳枥或黄杨属植物上。模式标本采自四川城口。
本变种常有短侧枝,有时它可伸长成为小枝;此外,有的标本其个别节间宽约3毫米;这些现象是否受生态条件影响所致,有待进一步观察。
B. H. Danser in Bull. Jard. Bot. Buitenzorg ser. 3, 16: 333. 1940. 将本变种归并于栗寄生(原变种)。作者认为不宜归并。